A película fundacional da carreira de Lionel Rogosin quizais sexa a máis coñecida: Sobre o Bowery (On the Bowery, 1956). Interesado en criticar a situación do apartheid nos anos cincuenta, Rogosin encarou leste a súa primeira longametraxe como unha preparación para rodar en Sudáfrica un par de anos máis tarde. O contexto é o barrio do Bowery, en pleno Manhattan, hoxe un lugar saneado por diversas reformas urbanísticas, pero entón un barrio pobre no que convivían estibadores, prostitutas, alcohólicos sen fogar e traballadores da construción ou do ferrocarril, como Ray, o protagonista. Influenciado polo neorrealismo italiano e por Robert Flaherty, o director logrou realizar un retrato fidedigno do que alí pasaba, que lle valeu numerosos recoñecementos. Sobre o Bowery foi a primeira película norteamericana en gañar o Gran Premio do Festival de Venecia na categoría documental, foi galardoada cun BAFTA e nomeada ao Óscar.
Este gran recoñecemento crítico permitiulle financiar Volve, África (Come Back, Africa, 1959), que logrou rodar cun permiso para un documental sobre música. O resultado foi outro ben distinto, un cru retrato das condicións de vida de varios traballadores negros no contexto do apartheid. A película foi premio da crítica en Venecia. Rogosin seguiu facendo amigos entre as altas esferas por alí onde pasaba. En Diálogo árabe-israelí (Arab- Israeli Dialogue, 1974), o seu último documental, puxo a conversar a un poeta palestino e a un xornalista israelí sobre as posibles saídas dun conflito que xa entón levaba décadas enquistado e que lamentablemente volve estar de actualidade en 2024.
Entre medias, Raíces negras (Black Roots, 1970), Fantasía negra (Black Fantasy, 1972) e Leñadores do sur profundo (Woodcutters of the Deep South, 1973) mostraron a vida de diversas comunidades negras do sur de EE.UU.; mentres que con Bos tempos, tempos marabillosos (Good Times, Wonderful Times, 1965) mostrou a súa preocupación polas desigualdades sociais e a guerra nuclear latente, contrapoñendo unha festa en Londres con secuencias do sufrimento en todo o mundo, nunha edición inspirada en Hiroshima, mon amour (Alain Resnais, 1959).
A finais dos setenta, incapaz de seguir financiando os seus proxectos, Rogosin deixou Nova York e mudouse ao Reino Unido, onde deu clase ata que se retirou nos anos noventa, xa enfermo. Faleceu en Los Ángeles no ano 2000. Antes de mudarse a Europa, deixou unha pegada indeleble na escena underground da Gran Mazá, estando ao cargo do cinema de Bleecker Street, que acollía boa parte das estreas do cinema alternativo. Participou activamente na posta en marcha da Film-Makers' Cooperative e cofinanciou a construción do Anthology Films Arquives de Jonas Mekas. Tamén distribuíu cinema militante a través da súa empresa Impact Films. Todo isto proba que Lionel Rogosin foi, durante toda a súa vida, un poeta da cámara cun compromiso político que ía máis aló do que captaba a súa lente, un activista da cultura cun impacto que ecoa no noso presente.
